F.3.1. Gezegenimizi Tanıyalım / Dünya ve Evren
Bu ünitede öğrencilerin; üzerinde yaşadığı Dünya’nın şeklinin küreye benzediğinin farkına varmaları ve Dünya’nın şekli ile ilgili öne sürülen fikirler hakkında bilgi sahibi olmaları; Dünya’nın kara, hava ve su katmanlarından meydana geldiğini açıklamaları; bir model geliştirerek Dünya’nın şeklini ve katmanlarını zihinlerinde karşılaştırarak canlandırmaları amaçlanmaktadır.
F.3.1.1. Dünya’nın Şekli
Önerilen Süre: 3 ders saatiKonu / Kavramlar: Küre
F.3.1.1.1. Dünya’nın şeklinin küreye benzediğinin farkına varır.
Dünya’nın şekli ile ilgili geçmişteki görüşler belirtilir.
F.3.1.1.2. Dünya’nın şekliyle ilgili model hazırlar.
Dünya’nın katmanlardan oluştuğuna değinilir.
F.3.1.2. Dünya’nın Yapısı
Önerilen Süre: 6 ders saatiKonu / Kavramlar: Kara, Hava, Su Katmanları
F.3.1.2.1. Dünya’nın yüzeyinde karaların ve suların yer aldığını kavrar.
F.3.1.2.2. Dünya’da etrafımızı saran bir hava katmanının bulunduğunu açıklar.
F.3.1.2.3. Dünya yüzeyindeki kara ve suların kapladığı alanları model üzerinde karşılaştırır.
F.3.2. Beş Duyumuz / Canlılar ve Yaşam
Bu ünitede öğrencilerin; duyu organlarını tanımaları ve birbirleri ile olan temel ilişkileri kavramaları, duyu organlarının sağlığını korumak için yapılması gerekenlere yönelik bilgi ve beceriler kazanmaları amaçlanmaktadır.
F.3.2.1. Duyu Organları ve Görevleri
Önerilen Süre: 6 ders saatiKonu / Kavramlar: Göz, kulak, dil, burun, deri
F.3.2.1.1. Duyu organlarının önemini fark eder.
Duyu organlarının yapısal ayrıntısına girilmez.
F.3.2.1.2. Duyu organlarının temel görevlerini açıklar.
Duyu organları arasındaki ilişki açıklanır.
F.3.2.1.3. Duyu organlarının sağlığını korumak için yapılması gerekenleri açıklar.
Duyu organlarına ait hastalıklara girilmez.
F.3.3. Kuvveti Tanıyalım / Fiziksel Olaylar
Bu ünitede öğrencilerin; çevrelerindeki hareketli varlıkları gözlemleyerek bunların hareket özelliklerini hızlanma, yavaşlama, dönme, sallanma ve yön değiştirme şeklinde tanımlamaları; itme ve çekmenin birer kuvvet olduğuna yönelik bilgi, beceri ve hareketli cisimleri durdurmaya çalışmanın tehlikeli olabileceği hakkında farkındalık kazanmaları amaçlanmaktadır.
F.3.3.1. Varlıkların Hareket Özellikleri
Önerilen Süre: 6 ders saatiKonu / Kavramlar: Hızlanma, yavaşlama, dönme, sallanma ve yön değiştirme
F.3.3.1.1. Hareket eden varlıkları gözlemler ve hareket özelliklerini ifade eder.
Varlıkların hareket özellikleri; hızlı, yavaş, dönen, sallanan ve yön değiştiren şeklinde nitelendirilir.
F.3.3.2. Cisimleri Hareket Ettirme ve Durdurma
Önerilen Süre: 9 ders saatiKonu / Kavramlar: Kuvvet, itme kuvveti, çekme kuvveti, hareketli cisimlerin sebep olabileceği tehlikeli durumlar
F.3.3.2.1. İtme ve çekmenin birer kuvvet olduğunu deneyerek keşfeder.
F.3.3.2.2. İtme ve çekme kuvvetlerinin hareket eden ve duran cisimler üzerindeki etkilerini gözlemleyerek kuvveti tanımlar.
F.3.3.2.3. Günlük yaşamda hareketli cisimlerin sebep olabileceği tehlikeleri tartışır.
Okul koridorunda koşan bir öğrencinin durmakta olan bir öğrenciye çarpması durumunda oluşabilecek durumlar, sürücülerin aracın kontrolünü kaybetmesi sonucunda can ve mal kayıplarının oluşması, çığ, sel vb. örnekler verilir.
F.3.4. Maddeyi Tanıyalım / Madde ve Doğası
Bu ünitede öğrencilerin; duyu organları yoluyla maddeleri, sertlik/yumuşaklık, esneklik, kırılganlık, renk, koku, tat ve pürüzlü/pürüzsüz olmalarına göre nitelendirmeleri; çeşitli maddelere dokunmanın, onları tatma ve koklamanın canlı vücuduna verebileceği zararları kavramaları ve maddeyi katı, sıvı ve gaz hâli olmak üzere üç grupta sınıflandırmaları amaçlanmaktadır.
F.3.4.1. Maddeyi Niteleyen Özellikler
Önerilen Süre: 11 ders saatiKonu / Kavramlar: Sertlik/yumuşaklık, esneklik, kırılganlık, renk, koku, tat, pürüzlü ve pürüzsüz olma
F.3.4.1.1. Beş duyu organını kullanarak maddeyi niteleyen temel özellikleri açıklar.
a. Maddeyi niteleyen; sertlik/yumuşaklık, esneklik, kırılganlık, renk, koku, tat ve pürüzlü/pürüzsüz olma durumlarına değinilir.
b. Bir yüzeyin pürüzleştirilmesi veya pürüzsüzleştirilmesini keşfetmeleri sağlanır. c. Ders ortamına beş duyu organına hitap edecek çeşitli örnekler getirilerek deneme yoluyla fark etmeleri sağlanır.
F.3.4.1.2. Bazı maddelere dokunma, bakma, onları tatma ve koklamanın canlı vücuduna zarar verebileceğini tartışır.
a. Alınabilecek güvenlik önlemleri öğrencilerle birlikte tespit edilir.
b. Gerekli güvenlik tedbirleri alınır.
F.3.4.1.3. Bireysel olarak veya gruplar hâlinde çalışırken gerekli güvenlik tedbirlerini almada sorumluluk üstlenir.
F.3.4.2. Maddenin Hâlleri
Önerilen Süre: 6 ders saatiKonu / Kavramlar: Katı, sıvı, gaz
F.3.4.2.1. Çevresindeki maddeleri, hâllerine göre sınıflandırır.
Maddenin hâllerine günlük yaşamdan örnekler verilir fakat yapılarına (akışkanlık, tanecikler arası uzaklık vb.) değinilmez.
F.3.5. Çevremizdeki Işık ve Sesler / Fiziksel Olaylar
Bu ünitede öğrencilerin; gözlemleri sonucunda ışığın görmedeki, sesin işitmedeki rolünü fark etmeleri, çevrelerinde doğal/yapay olmak üzere çeşitli ışık ve ses kaynakları olduğunu keşfetmeleri ve bunları sınıflandırma becerisi göstermeleri amaçlanmaktadır.
F.3.5.1. Işığın Görmedeki Rolü
Önerilen Süre: 3 ders saatiKonu / Kavramlar: Işık ve görme
F.3.5.1.1. Gözlemleri sonucunda görme olayının gerçekleşebilmesi için ışığın gerekli olduğu sonucunu çıkarır.
F.3.5.2. Işık Kaynakları
Önerilen Süre: 6 ders saatiKonu / Kavramlar: Doğal ışık kaynakları, yapay ışık kaynakları
F.3.5.2.1. Çevresindeki ışık kaynaklarını doğal ve yapay ışık kaynakları şeklinde sınıflandırır.
F.3.5.3. Sesin İşitmedeki Rolü
Önerilen Süre : 6 ders saatiKonu / Kavramlar: Ses şiddeti ile işitme arasındaki ilişki, işitme kaybı
F.3.5.3.1. Ses şiddetinin işitme için önemli olduğunu gözlemler ve her sesin insan kulağı tarafından işitilemeyeceğini fark eder.
Ses şiddetinin, sesi duyabilmemizi sağlayan özellik olduğu vurgulanır.
F.3.5.3.2. Ses şiddeti ile uzaklık arasındaki ilişkiyi açıklar.
Ses şiddeti ile uzaklık arasındaki matematiksel ilişki verilmez.
F.3.5.3.3. Şiddetli seslerin işitme kaybına sebep olabileceğini ifade eder.
F.3.5.4. Çevremizdeki Sesler
Önerilen Süre: 6 ders saatiKonu / Kavramlar: Ses kaynağı, doğal sesler, yapay sesler
F.3.5.4.1. Her sesin bir kaynağı olduğu ve sesin her yöne yayıldığı sonucunu çıkarır.
F.3.5.4.2. İşitme duyusunu kullanarak ses kaynağının yaklaşıp uzaklaşması ve ses kaynağının yeri hakkında çıkarımlarda bulunur.
F.3.5.4.3. Çevresindeki ses kaynaklarını doğal ve yapay ses kaynakları şeklinde sınıflandırır.
F.3.6. Canlılar Dünyasına Yolculuk / Canlılar ve Yaşam
Bu ünitede öğrencilerin canlı ve cansız varlıkları birbirinden ayırt etmeleri, yaşadıkları çevreyi tanımaları, temiz tutmaları, korumaları ve sevmeleri; doğal ve yapay çevreyi gözlemleyerek örneklerle açıklamaları, kaynak kullanımında tutumluluk, tasarruf bilinci kazanmaları ve bireysel sorumluluk almaları, ayrıca sağlıklı yaşam bilinci kazanmaları amaçlanmaktadır.
F.3.6.1. Çevremizdeki Varlıkları Tanıyalım
Önerilen Süre: 6 ders saatiKonu / Kavramlar: Canlı ve cansız varlıklar, canlı (bitki ve hayvan), cansız (hava, su, toprak)
F.3.6.1.1. Çevresindeki örnekleri kullanarak varlıkları canlı ve cansız olarak sınıflandırır.
a. Canlıların sistematik sınıflandırılmasına girilmez.
b. Canlı türlerinden sadece bitki ve hayvanlardan söz edilir.
c. Canlı ve cansız kavramlarında literatürdeki kavram yanılgılarına dikkat edilir.
F.3.6.1.2. Bir bitkinin yaşam döngüsüne ait gözlem sonuçlarını sunar.
Bir bitkinin belirli bir süre boyunca gelişiminin izlenmesi ve gözlem sonuçlarının kaydedilmesi beklenir.
F.3.6.2. Ben ve Çevrem
Önerilen Süre: 12 ders saatiKonu / Kavramlar: Okul ve yaşadığı çevre, çevre temizliği, doğa, orman, park, bahçe, binalar, millî parklar, doğal anıtlar vb.
F.3.6.2.1. Yaşadığı çevreyi tanır.
F.3.6.2.2. Yaşadığı çevrenin temizliğinde aktif görev alır.
F.3.6.2.3. Doğal ve yapay çevre arasındaki farkları açıklar.
F.3.6.2.4. Yapay bir çevre tasarlar.
F.3.6.2.5. Doğal çevrenin canlılar için öneminin farkına varır.
Millî parklar ve doğal anıtlara değinilir.
F.3.6.2.6. Doğal çevreyi korumak için araştırma yaparak çözümler önerir.
F.3.7. Elektrikli Araçlar / Fiziksel Olaylar
Bu ünitede öğrencilerin; çevrelerindeki elektrikli araçları gözlemleyerek bu araçların kullanım amaçlarını ve kullandığı elektrik kaynaklarını ayırt etmeleri; araçları kullanırken nelere dikkat etmeleri gerektiğini bilmeleri; pilleri tanıyarak pillerin çeşitli cihazların çalıştırılmasında nasıl kullanıldığını keşfetmeleri ve pil atıklarının çevreye olan olumsuz etkilerini fark etmeleri amaçlanmaktadır.
F.3.7.1. Elektrikli Araç-Gereçler
Önerilen Süre: 6 ders saatiKonu / Kavramlar: Isınma amaçlı araç-gereçler, aydınlatma amaçlı araç-gereçler, ev araç-gereçleri
F.3.7.1.1. Elektrikli araç-gereçlere yakın çevresinden örnekler vererek elektriğin günlük yaşamdaki önemini açıklar.
F.3.7.2. Elektrik Kaynakları
Önerilen Süre: 8 ders saatiKonu / Kavramlar: Şehir elektriği, akü, pil, batarya
F.3.7.2.1. Elektrikli araç-gereçleri, kullandığı elektrik kaynaklarına göre sınıflandırır.
a. Elektrik kaynakları olarak şehir elektriği, akü, pil, batarya vb. üzerinde durulur.
b. Pillerde kutup kavramına girilmez.
F.3.7.2.2. Pil atıklarının çevreye vereceği zararları ve bu konuda yapılması gerekenleri tartışır.
Pilin kimyasal yapısına ve sebep olacağı kimyasal kirliliğe değinilmez.
F.3.7.3. Elektriğin Güvenli Kullanımı
Önerilen Süre: 8 ders saatiKonu / Kavramlar: Elektrik çarpması
F.3.7.3.1. Elektriğin güvenli kullanılmasına özen gösterir.
Elektrikli araçların, açık kabloların, prizlere metal cisimler sokulmasının ve iletim hatlarının suyla temas etmesinin sebep olabileceği elektrik çarpması, arıza, yangın vb. tehlikeler üzerinde durulur.